Онелио Хорхе Кардосо. Высшая награда (новелла)
Онелио Хорхе Кардосо. Высшая награда (новелла)

Он чихнул громко, до слез и одеревенел со страху — внутри все похолодело.

— Господи, медаль!

Он тут же схватился за лацкан пиджака, но — ужас! — медали там не было. Собрав последние силы, он стал оглядывать затылки людей, сидящих впереди. О чью голову могла она стукнуться и куда потом закатилась, поди пойми.

А между тем с трибуны лился торжественный голос оратора:

— Воистину ничто не дарует нам такой свободы, как полный отказ от власти вещей, которые отнимают жизненные силы и подрезают крылья, дабы помешать нашему духовному воспарению.

Ничего не слыша, потерявший медаль выдернул несколько листков из блокнота, разорвал их на тоненькие полоски и на каждой написал:

«Друг, посмотри, нет ли у тебя под ногами моей медали». Он послал записки по рядам, но в ответ пришла лишь одна: «Друг, отвяжись и не мешай слушать».

Спустя час, когда он обшаривал глазами опустевший зал, за его спиной раздался голос:

— Вы что-то потеряли, сеньор?

Перед ним стоял уборщик из конторы. В одной руке он держал метелку и совок, на другой висел большой бак.

— Да вот медаль, очень ценная, — сказал он убитым голосом.

— Жалко, всегда что-то теряется.

Потерпевший хотел было произнести: «Помогите мне», но как-то само собой сказалось:

— Спасите меня, я отблагодарю.

— Да нет, сеньор, нам не полагается. Благодарности принимает Антильский филиал американской фирмы «Lost and Found Enterprise»[38]. Пройдите в контору и оформите все как положено.

Потерпевшему пришлось заполнить бланки в пяти экземплярах — один оригинал и четыре копии, указать год и месяц рождения, сообщить, что к суду не привлекался, назвать номер своего ряда в партере

и своего кресла, наконец — это по желанию просителей — свой знак зодиака.

Когда несчастный вышел на улицу, уже вечерело и дул свежий весенний ветерок. Но потерявший медаль смотрел только себе под ноги, которые послушно несли его по тротуару, пока он не очутился у дверей дома.

— Боже! На тебе лица нет! Что случилось?

Он не сказал ни слова и, добравшись до кресла, рухнул в него без сил.

— Я потерял медаль!

— Где?

Он махнул рукой, что означало — черт его знает где, и закрыл лицо ладонями.

— А ты точно знаешь, что надел ее?

— Да ты хоть раз видела, чтобы я вышел на улицу без медали?

— Нет, конечно нет. Но вот сегодня утром я что-то не обратила внимания.

Зато он помнит — едва он вышел из дому, как стал ловить взгляды прохожих, обращенные на его медаль, а потом занял место в партере и сидел не шелохнувшись. И вот проклятье, взять и ни с того ни с сего чихнуть, да еще как!

— Ты уверена, что ее не было?

— Ну, слушай, я же всегда ее протираю по утрам.

— Тогда, Амелия, за дело, будем искать всюду.

Перевернули весь дом, но впустую. Он совершенно обессилел, она сделалась как не своя.

— Ну, что за бред!

— А ты-то хорош! Чихаешь, так что все дрожит.

Они прожили вместе сорок лет, и настало самое время, чтобы прорвалась наружу так долго скрываемая правда. Она молча стала расставлять все по местам.

На другой день утром потерпевший позвонил в контору.

— Позовите, пожалуйста, ответственного по уборке помещения.

— Да, это я- сеньор. Тут никого еще нет.

— А моя медаль?

— А-а! Это вы. Позвоните попозже, я еще не убирал зал.

В трубке послышались гудки.

В ту ночь он не сомкнул глаз, в памяти мелькали лица людей, которые смотрели на его грудь, украшенную медалью, и он тогда подумал: «Ну вот, я своего добился! Стану членом „Country Club“[39], может, и в Ротарио[40] попаду: четыре тысячи песо, но бог с ними, а там, глядишь, и дадут пожизненную должность в министерстве».

Четыре дня кряду он названивал в контору по уборке, не выходя из дома ни на минуту. Наконец позвонили и ему.

— Ничего не нашлось, сеньор. Вы, наверно, потеряли ее в другом месте.

— На всем белом свете нет никакого другого места, где бы я мог потерять ее.

В его голосе зазвучали угрожающие мрачноватые нотки:

— Вы мне ответите за все последствия.

Наутро — это было воскресенье — ответственный по уборке помещения раскрыл двери зала. Ему, конечно, куда бы лучше посидеть дома, но жена по воскресеньям перестирывает кучу чужого белья, так что пришлось взять с собой шестилетнего сына-непоседу с живыми глазенками.

Мальчик тут же забрался на трибуну и стал тараторить что-то непонятное в выключенный микрофон, твердо веря, что его слушают важные персоны.

А его отец усердно приподнимал ковер за ковром, раздвигал все шторы, чтобы в лучах яркого света отыскать эту проклятущую медаль — не провалилась же она сквозь землю!

Когда смолкли оглушительные аплодисменты и благодарный «оратор» вежливо раскланивался перед «публикой», до него долетело известие о его друге Микито. Путь к другу был нелегкий, пришлось одолевать высокие вершины, драться с дикими зверями… Но он победил все и вся, добрался до пещеры — она была в углу, у самой стены зала, — где прятался Микито.

— Не бойся, Микито, это я — Тарзан!

Ответа не последовало. Но когда глаза мальчика свыклись с темнотой, что-то ярко блеснуло у входа в пещеру. Он лишь протянул руку, и оттуда выкатилось это «что-то» и засияло под ярким дневным светом.

Вечером ответственный за уборку помещения пришел к моргу. Амелия ждала его у входа.

Он было начал:

— Вот, слишком поздно, но я…

Она прервала его на полуслове:

— Дайте ее сюда. Его последние слова были: «Надень медаль, если она найдется».

И когда плачущая Амелия прикалывала медаль к лацкану черного пиджака, ей показалось, что муж улыбнулся довольной, умиротворенной улыбки.

(Перевод Э. Брагинской)

1986.

 

CаттарCаттар
9 жыл бұрын 7923
49 пікір
  • Онелио Хорхе Кардосо - керемет новеллашы. Кейбір толғауларын оқып отырсаң, жүрегің елжірейді, кейбірі ой салады. Қайсыбіреулері тебірентеді. Кубалықтар оны "Новелланың әкесі" деп атайтындығы да сондықтан. Оны Эмиль Брагинскийдің жылы-жұмсақ, жанға жайлы тілі нақышына келтіріп аударады. Маған ұнады. Саттар, бауырым! Алған бағытың оң болсын! "Өнерді үйрен де, жирен" демеуші ме еді? Рақмет. Көптен бері ұмытылып кеткен жазушымды бір еске салдыңыз.
    9 жыл бұрын
  • қайта сізге рахмет қолдау білдіріп пікір білдіргеніңізге, өйткені аудитория басқа, түсіне ме деген күлігім болып еді. классика есть классика
    9 жыл бұрын
  • Саттар, қазақтың данасы айтқандай "болмасаң да, ұқсап бақ" демекші, "Қар басқан жат өңір" тәрізді, немесе сарыны басқаша болуы мүмкін әңгімелеріңді қашан оқимыз?
    9 жыл бұрын
  • жазатын дүниелер көп, бірақ, уақыт бола бермейді, оның үстіне, қартая бастадық, шаршайсың, мәнсіз көрініп кетеді
    9 жыл бұрын
  • маған ең ауыр соққан шығарма - У. Теннесидің "Трамвай желания"-сы болды. Драмалық шығарма
    9 жыл бұрын
  • «Не важно, кто вы такой... я всю жизнь зависела от доброты первого встречного»...
    9 жыл бұрын
  • Бланштың монологы...
    9 жыл бұрын
  • ғажап шығарма ғой, аур жазылса да. еңсемді көтере алмай қалып едім соны оқығанда
    9 жыл бұрын
  • өмір қандай күрделі
    9 жыл бұрын
  • Енді... Талғамға таразы жоқ. Мәселен, маған бастапқы новелла тектес кішігірім әңгімелер ұнайды.
    9 жыл бұрын
  • жаның түршігеді
    9 жыл бұрын
  • бланштың тағдырына ұқсас қанша тағдыр бар арамызда
    9 жыл бұрын
  • сіңлісі стелланың қалай жылағанын айтыңыз бланшты жындыханаға әкеткенде
    9 жыл бұрын
  • маған өмір сүру ауыр, біреулерге әдеттегі, қалыпты көрінетін нәрселер менің жанымды жаралап бітеді. өмір бақи азап тартып келемін
    9 жыл бұрын
  • Саттар, драмалық әдебиетті сондықтан да "литература без прикрас" деп атаса керек. Шынымды айтсам, тым "жылауық" жазушылардан жалыққам. Кейде ойлаймын, санасында титімдей саңылауы бар адам баласы осы этаптың бәрінен өтіп, өмірден жақсыны, жылулықты, адамгершілікті көруге ұмтылатын сияқты.
    9 жыл бұрын
  • дұрыс айтасыз, бірақ, жұбана алмайтын кездерің көп
    9 жыл бұрын
  • Мен бір сюжет айтайын ба? Осыдан біреше күн бұрын бір келіншек әңгімелеп берді. Өзі діннен онша хабары болмаса да, қазақы ауылда өскен, қазақы тәрбие көрген келіншек. Темір жолда жұмыс істеген. Вагон-мейрамханада аспаз болыпты. Содан күндердің бір күнінде, вагондарда тамақ тасып, итермемен сусын сатып келе жатсам дейді, әлгі келіншек, тамбурда бір қарт шал жатыр екен дейді.
    9 жыл бұрын
  • "она безутешно оплакивал свою сестру"
    9 жыл бұрын
  • содан
    9 жыл бұрын
  • Әлгі қарияның жасы сексеннен асып кеткен, күрк-күрк жөтеліп, тамбурдың бір бұрышында бүрісіп жатыр екен дейді.
    9 жыл бұрын
  • Күн салқындау болса керек, әлгі шалға жақындап едім, теріс бұрылды дейді. Пәлтесін астына төсеп алыпты. "Ата, неғып мұнда жатырсыз?", - деп сұрағаным сол еді, кемсеңдей жөнелді дейді.
    9 жыл бұрын
  • "Балам, қатты науқастан бетім бері қарамады. Содан үлкен балама: "мені ауылға салып жібер, өлсем өлігім елден шықсын",- деп жалындым. Содан балам мені пойызға салып жіберді. Астынан-ақ орын алып беріп еді, бірақ қасымдағылар менен жиіркеніп, осында шығарып тастады депті.
    9 жыл бұрын
  • ?...
    9 жыл бұрын
  • Сол кезде дейі, әлгі келіншек, тұрған жерімде қаным басыма шапшып, денем қалтырап кетті деді. "Неге жиіркенді?,- деп сұрап ем, әлгі қария: "сасықсың",-деп айтты қасымдағылар деді.
    9 жыл бұрын
  • Сөйтсе, әлгі қарияның мұрны жазылмайтын ауруға ұшырап, содан мүңкіген иіс шығатынға ұқсайды.
    9 жыл бұрын
  • Содан келіншек білегін сыбанып, айқайға басады. Бүкіл вагонды басына көтеріп, шалдың қасындағыларды : "Атаңа нағлеттер, атаға ен істесеңғ алдыңа сол келеді" деген. Сендердің аталарың жоқ па, әкелерің жоқ па? Кімнен туғансыңдар өздерің? Бір күн шыдасаңдар өлдіңдер ме? Сасық деп, қарияны тамбурға шығарып тастаған деген қай атаңнан алған өнегелерің",- деп ит-терісін қаптадым дейді.
    9 жыл бұрын
  • Жатқан жерлерінен атып тұрды бірнеше жас жігіт пен қыздар дейді.
    9 жыл бұрын
  • Аузымнан ақ ит кіріп, көк ит шығып жатыр дейді. Ашуға булыққаным сонша, қарсы келсе, төпеп-төпеп, бетін жыртуға дайын тұрмын дейді.
    9 жыл бұрын
  • Айқайдан вагонның проводнигі жетіп келді дейді. Она да сыбадым әбден деді.
    9 жыл бұрын
  • Бір кемпір арғы жақтан сығылап: "Е, айналайын, мен де айтып ем, мыналар тыңдамады, Бізде не шара қалды дейсің?",- деп жылап жіберді дейді. Жатқан жерінен матрастарын жұлып алып, біреуін итеріп жіберіп ем, қарсы бетке мұрнымен соғылып, орындыққа отыра кетті дейді.
    9 жыл бұрын
  • қызық сюжет екен
    9 жыл бұрын
  • бұл енді достаевскидің стилінде жазылатын шығарма болуы тиіс
    9 жыл бұрын
  • Содан менің айқайым басшылыққа жетсе керек, вагон кезекшілер келіп, әлгі шалды есікке таман жерге орналастырып, менің солығымды әрең басты дейді. Бірлі-жарым жасамыс адамдар келіп, әлгі шалға шай ұсынып, нанынан бөліп берді. Бірақ бәрі мұрнын басып жүр дейді. Менің кз алдыма өзімніңатам мен әкем келіп, қайта-қайта әлгі шалдан кешірім сұрап, арқасынан қағып қоям дейді.
    9 жыл бұрын
  • Ашуым кеңірдегімнен өтпей қалды. Ертесіне түскенше сол шалға барғыштап, жағдайын сұрап шықтым деді. "Бұл қазақ не боп барады, Ләке?",- деп менен сұрайды.
    9 жыл бұрын
  • "Сасық болсын, науқас болсын, ол өзіміздің атамыз, әкеміз емес пе? Қайда бара жатырмыз деп", - деп көзіне жас алды.
    9 жыл бұрын
  • Түсірінде әлгі қарт бір-ақ ауыз сөз айтты маған дейді. "Балам, иманды бол" депті. Оны балалары күтіп алыпты. Шал вагонның сатысынан әрең түсіп, солармен қауышып жатты дейді. Мен оларды көзіммен шығарып салдым дейді.
    9 жыл бұрын
  • Саттар, жүрегіңнің түкпіріне үңіл. Иманы бар адам бәрін көреді, естиді, таразылайды. Өмірдің күрделі тұсын, талай сынақтарды да, қиындықты да електен өткізеді. Сөйтіп, әлгі қарапайым келіншектей адамдардың барына шүкіршілік етеді.
    9 жыл бұрын
  • Өз басым осыған шүкіршілік етіп, әлгі келіншекке іштей алғыс айттым.
    9 жыл бұрын
  • Мені тыңдағаныңыз үшін көптен-көп рақмет. Алла разы болсын! Иманымыз кәміл болсын! Дұғада болайық, бауырым!
    9 жыл бұрын
  • Сізге де алла разы болсын
    9 жыл бұрын
  • Тусінбедім:)
    9 жыл бұрын
  • Бұл бір өмірден көргені бар, түйгені бар, жасы біразды еңсергендердің сырласуы еді, Нурик Жетісай.
    9 жыл бұрын
  • Абайшалап айтқандай: "қартайып, қайғы ойлағандардың" сыр бөлісуі. Сен әлі жас сияқтысың. Тағы бір қайтарып оқып шықсаң, түсінерсің.
    9 жыл бұрын
  • «Однажды к врачу по нервным болезням приходит пациент: Доктор, я болен. Я не могу жить так, как жил раньше. Когда я ем, перед моими глазами стоят голодные и кусок застревает в горле. Вместе с разутыми и раздетыми я мёрзну на дорогах. Я считаю себя виновным в каждом преступлении. У меня такое чувство, будто нож убийцы держали и мои руки, а пуля, пущенная в чужую грудь, застряла у меня в сердце. Бремя всех преступлений легло на мои плечи. Я уже забыл, как смеюсь. Врач кладёт руки на плечи больного, подводит к окну, распахивает шторы и пальцем показывает на яркую цирковую афишу на противоположной стороне. На ней лицо клоуна, растянутое в лукавой улыбке. Дорогой, — говорит доктор, — Ты видишь того клоуна? Я рекомендую сходить на его представления. Ты забудешь и печаль, и грусть, и заботы. Вновь станешь смеяться, жизнь снова засветится для тебя улыбкой. Больной склоняет голову: — Доктор, так ведь это я, это я — тот клоун…» Азиз Несин /предисловие к сборнику "Что осталось?"
    9 жыл бұрын
  • сұмдық қой
    9 жыл бұрын
  • ПІкірлерді оқып отырып, әдебиетшілердің форумына түсіп кеттім бе деп қалдым. :))). Лейла да, Саттар да әдеби жазбалар төңірегінде таңға дейін әңгімелесуге дайын сияқты.
    9 жыл бұрын
  • Айыпқа бұйырмаңыздар! Ғапу өтінем. Енді бұл тақырыпқа жазбаймын. Жалпы қолым тигенде, күйбің тіршіліктен бір сәт демалғанда қарайтын сайтым еді. Шынында, маған әдебиетшілердің форумына кіру керек сияқты. Дегенмен, менің де, Саттар бауырымның да жазбалары өмірден алынған дүниелер ғой. "Ғибрат болсын, ойланайық, ойға ой қосылсын" деген дүние еді. Әдебиет те біздің өміріміздің ажырамас бөлігі емес пе? Менікі дұрыс болмаса, тағы да кешірім өтінем.
    9 жыл бұрын
  • О не дегеніңіз, қайта сізге рахмет, пікір жазып, ойыңызды талқыға салып отырсыз.. Сіз мені қате түсінген сияқтысыз. Бұл блогта еркін пікір бөлісе аласыз.
    9 жыл бұрын
  • Лейла апай! Керісінше, КЕРЕМЕТ! Сіздердің пікірлеріңізді оқудың өзі қызық! Расымен де сабақ аларлық, ойланатын дуние жаздыңыз! Рахмет сізге!
    9 жыл бұрын
Блог туралы
0
24971 187 228 91 137