1. Ферма қожайыны тышқан аулайтын қақпан қойды. Оны байқаған тышқан көрген-білгенін тауыққа, қойға және сиырға жеткізді. Ал олар болса: «Қақпан — сенің проблемаң! Бізге оның қатысы жоқ! Өз шаруаңды өзің шеш» деп тышқанды сөйлетпей тастайды. Кешкісін қақпанға жылан түсіп, фермердің әйелін шағып алыпты. Күйеуі әйелі жазылсын деп, тауық сойып, сорпа дайындап беріпті. Ал әйелдің жағдайын сұрап келген қонақтарға қой сойыпты. Бірақ жылан шағып, жағдайы нашарлаған әйел ақыры қайтыс болады. Ал садақа өткізуге сиырды сояды. Осы көріністің барлығын тышқан өз інінен қарап...

...Молчу с открытом ртом. (Дудинцев. «Белые одежды») Жердің қу тақырын шығарып, тандырдай шарпи қарыған-шыжыған күн. Бел жазбай ертелі-кеш қыбыр-қыбыр етіп, болары болғанда анау күндері қас қылғандай кенет соғып өткен қара үсіктен қорғау үшін жабыла жүріп түтін салып, әйтеуір, әупірімдеп аман қалған, енді-енді қара көрсетіп, қылтиып келе жатқан балғын қызылшадан жетібасты арам шөпті айырып, түбін қопсытып, тұқшыңдап жүрген қызылшалылардың көкейінде бір-ақ арманы бар: қаласа тоңазытқышта тұрған графиндегі сусынды қанғанынша сіміріп, пысынаса желдеткішін қосып қойып, салқын...

Қайда жүрсек те көпшіліктің арасынан көзге жылыұшырайтын таныс бейнені іздейтініміз бар кейде. Жамағатсыз мешіттің жетім қалатыны секілді оқырманы жоқ басылымның да күні қараң екенін білесіздер. Әр басылымның өз оқырманы болады десек, солардың арасында белсенділік танытып, өз пікірін білдіріп жүретін ағайындарға қарап, сөз алатынымыз да бар. Әлбетте, пайдалы жағын. Олар да қал-қадырынша атсалысып, бағытымызды бағамдап отыруға септігін тигізеді. Кей оқырмандар бар, оқуынан ойлануы көп. Әсілі, оқығанын көңілге тоқығаны деп түсінгеніміз абзал. Ал, енді бір оқырмандардың ой тастап, олжа салатыны...

Сиам егіздері — бір ұрықтаан тараған егіздер, құрсақтағы даму кезеңінде толық ажыратылмаған, ішкі ағзалары да, тәндері де бірге. Сиам егіздерінің дүниеге келуі әдетте 200 000 жағдайда ғана бір рет орын алады. Сиам егіздерінің жартысына жуығы өлі туады. Тірі туғандарымен олардың аман қалуы бері алғанда 5 пайыздан, ары кеткенде 25 %-дан аспайды. Көбіне бұл құбылыс қыз балаларды арасында кездеседі – 70-75 пайыз. Сонымен олар қалай намаз оқып, қалай үйленуі керек? Осы сауалдарға шариғи тұрғыдан жауап беруге тырысамыз. Фиқһ мамандары бұл мәселені де айналып өтпеген. Олар ең...

Өрістен оралатын малды қоралау керек, ас қамдауы тағы бар – алақандай ауылдың аумағын он орап алатын алқаптың басында бірыңғай еркектер ғана қалып, әйелдер қауымы күндегісінен өте кеш – түстікте кесе көлденең түсіп, арыстай сұлап жатқан Әулие таудың етегінен сам жамырап, әбден көз байланғанда бір-ақ қайтты. Ал ер-азаматтар олар кетісімен айдың тууын күтіп, алқа-қотан шылым шегіп отыр. Шаршағандарын шылыммен басқысы келгендей, әәркім темекі түтінін құныға сорады; қараңғыда шылымның шоқтана қызарған болымсыз жарығынан бір-бірінің күні бойғы жұмыстан қажыған жүздерін байқап қалады....

Күлшат бойы-басы жөндем, ай сайын жалақы алып тұратын қызметкерлермен жақын-жуық жүргенді ұнатады. Оқыған-тоқығандармен, қызметкерлермен біте қайнасып, бірге жүрсе ғана мына өмірдің мағынасы айқындалып, мазмұнды болмақ. Адамдық абыройын да, рухани қажеттілігін де осымен өлшеп-пішіп тірлік етеді. Ең бастысы, өзіне ықпалды, талғамды орта қалыптастырғысы келетін. Ал, ол оңай-оспақ шаруа емес... Алақандай ауылда қанша қызметкер бар дейсің, тек мектеп мұғалімдері мен фельдшерлік пунктің бас дәрігерін есептемегенде бір-екі медбике. Тек солардың иіні ғана бүтін. Ақшадан қысылған ел қарыз сұрап...

Күн жанып тұр. Көк базардан төмен құлдиладым. Ойым: «Совереннің» бір блогын қақ маңдайшасында «Оптовка» деген жазуы бар шағын дүкеннен ала кету. Әдеттегі көрініс. Ыстықтан жансауғалап, көлеңке-көлеңкені сағалаған һәм ерсілі-қарсылы ағылған жұр. Не өлі, не тірі екені белгісіз, езуінен сілекейі шұбырып, тырайып жатқан бомждар. Мүңкіген күлімсі иіс төңіректі түгел жайлаған. Біреудің сөскесінен түсіп қалған, мыжылып қалған жемістерге қарақұрттай үймелеген құжынаған шыбын-шіркей. Мүсәпір қайыршы. Бұл жерде де жабайы капитализмге тән жайма базар. Көбісінің түрі таныс....